Tuzlu Kahve Geleneği: Görücü Usulü Evliliklerdeki Önemli Detay
Bilindiği gibi eski zamanlarda flört olayları bugünkü kadar kolay değildi. Buna bağlı olarak görücü usulü en çok tercih edilen hayat birleştirme yöntemleri arasında yer alırdı. Kız isteme merasimlerinin olmazsa olmazı haline gelen tuzlu kahve adeti nereden geliyor?
Tuzlu Kahve: Geleneksel Türk Kahvesindeki Aşk Hikayesi
Kız isteme esnasında belki de en önemli ayrıntı olan tuzlu kahve, aslında yüzyıllar öncesine dayanan bir kültür öğesi. Tuzlu kahve kültürü, geçmiş zamanlarda ait bir gelenek olsa da günümüzde nesilden nesile aktarılarak varlığını devam ettiriyor. Tuzlu kahve, bir aşk hikayesidir. İşte, tuzlu Türk kahvesinin hikayesi:
Görücü Usulü Evliliklerde Tuzlu Kahvenin Rolü ve Anlamı
Tuzlu kahvenin hikayesinin, eski zamanlarda yapılan görücü usulü evliliklere dayandığı söyleniyor. Görücü usulünde kız ve erkek tarafı bir araya gelir, birbirlerini ilk kez görürmüş. Daha önce bir araya gelmeyen kadın ve erkek burada ilk kez karşılaşırlarmış. Bunun ardından gelin hemen damat adayının kahvesini hazırlarmış.
Günümüzde Tuzlu Kahve Geleneği: Aşkı Test Etmek İçin Bir Ritüel
Eğer damat adayını beğendiyse kahveyi şekerli hazırlar, yanında tatlı ikram edermiş. Bu da ‘ben ve ailem seni istiyoruz.’ mesajı verirmiş. Ancak kız, damat adayını beğenmezse kahvesine şeker yerine tuz koyarmış. Tuzlu kahveyi içen damat adayı, kızın kendisini istemediğini anlayıp anne ve babasını alarak kalkar ve bu işten vaz geçermiş.
Günümüzde ise Tuzlu kahve konusunu şöyledir: yapılan tuzlu kahvenin gerçekten hatırı olup olmadığını anlamak üzerine yapılıyor. Birbirini seven iki genç, kız isteme merasiminde göz göze gelir, en sonunda da gelin adayı kahveyi yapmak için mutfağa geçer. Mutfakta kahvesini pişiren gelin adayı damadın gerçekten onu sevip sevmediğini anlamak için kahvesini tuzlu yapar.
Tuzlu Kahve: Osman Fevzi Bey ve Refika Hanım’ın Aşk Dolu Hikayesi
Eğer damat adayı kahvenin tuzlu olduğunu fark eder ve hiç içmezse bu gelinin isteklerini karşılamayacağı anlamına gelir. Damat adayı kahveden bir ya da birden fazla yudum alır ve tükürmez ise bu da sevgilisi için her şeyi yapacağı anlamına gelir. Hatta çok seven damat adaylarının çıtayı bir level yukarı taşıyarak “Daha tuz yok mu, az tuzlu olmuş .” deyip gelin adayına güzel bir mesaj gönderen damatlar da oluyor.
Tuzlu kahveye dair bir başka hikayeyi ise Sultan II. Abdülhamit’in son döneminde vefat eden Osman Fevzi Bey’in vasiyetnamesinden öğreniriz.
Aşkın Tatlı Acısı: Tuzlu Kahve ve Osman Fevzi Bey ile Refika Hanım’ın 50 Yıllık Hikayesi
Tuzlu kahve, ayrıca, tarihi bir aşka damgasını vurmuştur. Sultan II. Abdülhamid’in son senelerinde vefat eden Osman Fevzi Bey, çok sevdiği Refika Hanım’ı annesiyle istemeye gittiğinde, Refika Hanım hissettiği heyecandan dolayı pişirdiği kahveye şeker koymak isterken yanlışlıkla tuz koyar. Osman Fevzi Bey, yapılan yanlışı anlayıp Refika Hanım’ı mahcup etmemek için, bunun ne kadar da hoş bir tesadüf olduğunu çünkü asker kökenli biri olarak kahveyi tuzlu içmeye alışık olduğunu söyler. Tabii ki bu sadece sevdiği kadını utandırmamak için söylediği pembe bir yalandan ibarettir.
Osman Fevzi Bey’in sözlerine inanan Refika Hanım ise tam 50 yıl boyunca eşine tuzlu kahve hazırlar ve Osman Fevzi Bey’de hiç sevmese de tuzlu kahveyi içerek yalanı devam ettirir. Öte yandan, ölmeden önce vasiyetnamesinde eşine yazdığı mektubunda şunları söyler:
“Refika Hanım, sizinle tam 50 sene devam eden bu mesut izdivacımız, tuzlu kahve ile başladı. Aslında hayatımda o ana kadar hiç tuzlu kahve içmemiştim. Zaten içilecek gibi de değildi. Siz 50 sene boyunca her gün bana, hoşuma gittiğini zannederek tuzlu kahve yaptınız. Bu kahvenin her yudumu zehir gibi acıydı. Fakat bu azabı size hiç hissettirmedim.
Zira, karşımda mahcup bir hale düşmeniz, kalbinizin kırılması bana, tuzlu kahveden daha acı gelecekti. Bu yüzden size hiçbir şey hissettirmedim. Artık ahiret yolculuğu başlıyor. İnşallah dünya hayatındaki beraberliğimiz Cennet’te de devam eder. Çünkü, ‘Dünyada kimi seviyorsanız, ahirette de beraber olursunuz.’ sözü hadis-i şeriftir. Sizleri Allah’a emanet ediyorum.” Bu güzel aşk hikayesinde, 50 yıllık eş haline dönüşmüş damat adayı hayatı boyunca tuzlu kahve içerek sevdiği kadına aşkını en güzel şekilde kanıtlamıştır.
Uzun yıllardır süregelen bu gelenek, günümüzde hala devam ettiriliyor. Şimdiden damat adaylarına afiyet olsun diyelim.
